William Schrikker Gezinsvormen (WSGV) richt zich vooral op pleegzorg voor kinderen met een beperking of kinderen van ouders met een beperking. Meestal gaat dat om een licht verstandelijke beperking (LVB). Expertise over LVB is daarom in het screeningsproces van pleegouders erg belangrijk. Arnold Onnink, procescoördinator screening en uitvoerend screener bij WSGV, vertelt over de screening van pleegouders en hoe LVB daarin een rol speelt.
Omgaan met een LVB vraagt wat extra’s van pleegouders
Veel pleegkinderen en ouders van pleegkinderen waar WSGV mee werkt hebben een LVB. Daarom is het belangrijk om bij de screening goed in te schatten in hoeverre pleegouders kunnen bieden wat een pleegkind met LVB nodig heeft. Een LVB heeft namelijk veel impact. Vanwege de focus van WSGV op deze doelgroep, is hiervoor veel aandacht in de screening.
“Kinderen hebben vaak al een rugzakje met problemen uit het verleden en de LVB komt daar nog bij. Dat vraagt wat goede opvoedvaardigheden van pleegouders. Daar moeten wij als screener goed naar kijken. Tijdens de screening bieden we een module aan die onder andere over LVB gaat om aspirant pleegouders hierin te scholen. Daarin komen de kenmerken van een LVB naar voren, maar ook wat een pleegkind nodig heeft. Er is ook aandacht voor wat het zou betekenen om bijvoorbeeld samen te werken met een ouder met een LVB. De module bestaat verder uit concrete oefeningen, bijvoorbeeld over communiceren met een kind dat een LVB heeft. We kijken hierbij of aspirant pleegouders in staat zijn om gedrag te begrijpen door achter het gedrag te kijken. Dus als een kind kwaad is, kan het zijn dat hij iets niet begrepen heeft door zijn beperking,” vertelt Arnold.
Niet alleen moeten aspirant pleegouders met de beperking van het kind omgaan, ze moeten ook kunnen samenwerken met de ouders. Vaak hebben de ouders ook een beperking. Arnold: “Je ziet vaak dat iemand met een LVB het lastig vindt om te plannen. Soms gebeurt het dat ouders te laat zijn op bezoekregelingen. Dan is het van belang om te weten of aspirant pleegouders daarmee om kunnen gaan en dat ook kunnen begrijpen.”
Inschatten of iemand met LVB kan omgaan vraagt specifieke expertise
WSGV is niet uniek in het bieden van scholing als onderdeel van de screening. “Alleen is bij ons heel duidelijk dat we naast de landelijke pleegoudercriteria een extra criterium hanteren. Dat is dat iemand om kan gaan met de eventuele beperking van het kind of de ouders. Dat nemen we expliciet mee in de screening en daar communiceren we heel helder over. Het komt bijvoorbeeld terug in het screeningsrapport waarin we het besluit aangeven.”
Een ander aspect waar de expertise van WSGV om de hoek komt kijken is bij een eventuele beperking van aspirant pleegouders zelf. “Het komt soms voor dat aspirant pleegouders zelf een laag niveau van functioneren hebben of dat daar het vermoeden van is. Daar kunnen wij op een laagdrempelige manier goed op afstemmen. Dat betekent overigens niet dat de criteria veranderen. Om een goede inschatting te kunnen maken hebben we informatie nodig. Je moet in zo’n situatie soms net een andere invalshoek gebruiken om vertrouwen te winnen. Het schrikt ons niet af dat we ons daar dan op aan moeten passen. En soms doen we dat ook bewust even niet. Ik ga bijvoorbeeld zo naar een screening waarbij ik niet zeker weet of de aspirant pleegouder de afspraak onthouden heeft. Misschien zou ik als pleegzorgwerker nog even opnieuw appen naar die persoon, maar nu ga ik gewoon kijken wat er gebeurt. Zo probeer ik een beter beeld van iemand te krijgen. Misschien kom ik er wel op uit dat deze meneer of mevrouw best pleegouder kan worden, maar op sommige vlakken wat extra ondersteuning nodig heeft.”
Bij het screenen wordt gedacht in mogelijkheden, maar tegelijkertijd zijn de geldende eisen altijd leidend. “Dat is het spanningsveld wat wij onderzoeken. We kijken wat mensen kunnen en wat ze moeten bieden. Bij netwerkpleegzorg kijken we concreet wat het kind nodig heeft en of dat aansluit bij wat de aspirant pleegouders kunnen bieden. We bekijken bijvoorbeeld ook of er een netwerk van buren, familie of vrienden is waar een beroep op kan worden gedaan. Pleegzorg kun je niet alleen en zeker niet met de doelgroep waar wij voor staan. Dat is meer dan een doorsnee opvoeding. Daar heb je stevige mensen voor nodig. Mensen die weten wat ze wel en niet kunnen met goede hulpverleners ter ondersteuning.”
Pleegzorg voor een kind met LVB is pittig maar ook heel mooi
Een LVB heeft veel impact en vraagt het nodige van pleegouders. Maar het heeft ook mooie en leuke aspecten. “Ik werk al heel lang met mensen met LVB en ik vind het heel leuk om daarmee samen te werken. Deze mensen zijn vaak heel open en direct en reageren goed op humor. Het is mooi om de kleine ontwikkelstappen te zien die mensen kunnen zetten. Dat probeer ik aspirant pleegouders ook mee te geven. Je moet er goed over nadenken, maar tegelijkertijd is het heel mooi en heeft het heel veel leuke kanten.”
Wil je meer ervaringsverhalen lezen? Schrijf je dan in voor onze tweemaandelijkse nieuwsbrief!