De ouders van Patricia (niet haar echt naam) zijn boos. Boos dat hun kind uithuis geplaatst is en boos dat ze nu weer van een crisispleeggezin naar een ander pleeggezin moet verhuizen.

“Wij zijn haar ouders en wij kennen haar het best. Maar ons wordt weer niks gevraagd!” De pleegzorgwerker die betrokken is bij Patricia gaat naar ouders toe. Ze luistert naar ouders en vraagt hen om te vertellen over Patricia. Wie is Patricia, wat vindt ze leuk, wat doet ze graag, waar wordt ze boos of verdrietig van, hoe troosten jullie haar? De pleegzorgwerker vraagt of ze dit ook in een gesprek aan mogelijke nieuwe pleegouders willen vertellen. Ouders kunnen in dat gesprek dan ook meteen vertellen wat zij belangrijk vinden in de opvoeding en vragen stellen aan de mogelijke pleegouders. Ouders stemmen toe in een gesprek.

Pleegouders en ouders gaan samen in gesprek over wat Patricia nodig heeft, wat belangrijk is voor Patricia en wat pleegouders Patricia kunnen bieden. Ouders geven na het gesprek aan dat als zij dan niet zelf voor Patricia mogen zorgen, het voor hen oke is als Patricia bij deze pleegouders gaan wonen.

Ouders kunnen de plaatsing van Patricia door deze gesprekken beter verdragen. Ouders en pleegouders kunnen samen kijken naar wat Patricia nodig heeft. Een enorme winst in de samenwerking!

Dit voorbeeld geeft weer hoe de herziene matchingsprocedure in de praktijk eruit ziet. In dit artikel vertel ik jullie meer over de herziene matchtingsprocedure. Matching is het proces van het vinden van de best passende plek voor het kind, gegeven de ontwikkel- en opvoedbehoefte van het kind enerzijds en de vaardigheden/mogelijkheden van het pleeggezin anderzijds. Matching is een belangrijke factor in het vergroten van een stabiele en succesvolle plaatsing. Matching is dan ook maatwerk.

In de matching wordt er multidisciplinair gekeken naar wat de best passende plek is voor het kind. Er wordt een ouder-kind-pleegouderprofiel opgesteld waardoor goed in kaart gebracht wordt of er tussen alle betrokkenen mogelijk een match is. Dit profiel is opgesteld op basis van informatie van ouders, het kind en andere betrokkenen rondom het kind en de pleegouders.

Het meest in het oog springende deel van de herziening is de betrokkenheid en inspraak van ouders en het kind. Hun stem wordt gehoord in de drie belangrijke momenten van matching; tijdens het bemiddelingsvoorstel, de kennismaking en het wentraject.

Opstellen profiel en het bemiddelingsvoorstel

Het is essentieel dat er voldoende draagvlak bij ouders gecreëerd wordt voor de plaatsing bij deze pleegouders. In gesprek met ouders wordt hen gevraagd wat hun wensen en verwachtingen zijn over het mogelijke pleeggezin. Ouders kunnen de plaatsing vaak beter verdragen als zij mee mogen denken over welke mensen er voor hun kind gaan zorgen. Ook de stem en wensen van het kind zelf zijn belangrijk.

De kennismaking

We hechten veel waarde aan de ‘klik’ tussen het kind, de ouders en pleegouders. Als er geen klik tussen hen is, is de kans dat de plaatsing mislukt groter. In een gesprek tussen ouders en pleegouders (en zo mogelijk het kind) kunnen beide elkaar vragen stellen, elkaar leren kennen. Zij kunnen met elkaar uitwisselen wat belangrijke regels en gewoontes zijn, welke normen en waarden ieder heeft en wat de eet- en bed rituelen zijn.

De kennismaking kan ook worden ingezet om in gesprek te gaan met elkaar over dingen die op papier gezien met elkaar botsen. Dit was bijvoorbeeld het geval bij Demi (niet haar echte naam). Demi is een meisje van 14 jaar dat al op meerdere plekken heeft gewoond. Ze heeft in haar leven ervaren dat andere mensen voor haar bepalen en haar regels opleggen waar ze het niet eens is. De beoogde pleegouders zijn gelovig, bidden voor het eten, lezen uit de bijbel en gaan elke zondag naar de kerk. Demi is niet gelovig en zal zich gaan verzetten als zij mee moet naar de kerk of moet bidden. Omdat de pleegzorgwerker pleegouders kent als flexibele mensen die open staan voor de mening van een kind wordt er, ondanks dat er op papier geen sprake lijkt van een match, toch een gesprek gepland tussen Demi en de pleegouders. In dit gesprek mag Demi uitspreken wat wij wel en niet wil met betrekking tot het geloof. Pleegouders kunnen aangeven dat zij van Demi in dit opzicht niet meer verwachten dat dan zij even stil is als zij bidden en dat zij de zondagochtend die zij alleen thuis is zich rustig gedraagt. Aan het eind van dit gesprek komen beiden tot de conclusie dat er een klik is en dat zij goede afspraken hebben kunnen maken.  

Helaas gebeurt het ook weleens dat een kind noodgedwongen in een pleeggezin moet gaan wonen waarbij geen 100% match is, bijvoorbeeld omdat het kind met spoed uit huis moet en er geen pleeggezin beschikbaar is dat 100% voldoet aan het profiel dat het kind nodig heeft. Er worden dan maatregelen opgesteld om de risico’s te ondervangen. Bijvoorbeeld door het inzetten van opvoedondersteuning of VIB.

Het wentraject

Als de kennismaking goed verloopt en er is een ‘klik’ tussen het kind, pleegouders en ouders worden er momenten gepland waarbij het kind in het pleeggezin is zodat het kind kan wennen aan het wonen in een pleeggezin.  Ook in deze fase worden de ouders betrokken door bijvoorbeeld aan ouders te vragen wat zij denken dat werkt voor hun kind. Hoe kan hun kind zich op zijn gemak gaan voelen bij pleegouders? Wat vindt het kind leuk om te doen? Welke spulletjes/speelgoed is belangrijk voor het kind? Op deze manier wordt het kind goed voorbereid op het wonen in het gezin en verloopt het ingroeien in het gezin makkelijker.

Kost deze nieuwe matchingprocedure meer tijd? Hierop moeten we met een volmondig ‘ja’ antwoorden als we alleen kijken naar de fase tot aan de plaatsing. De gesprekken met ouders, het kind en de pleegouders, het uitvragen van informatie, het multidisciplinaire overleg kost tijd. Echter door zorgvuldig te matchen, winnen we ook tijd. Wat door goed te matchen, verloopt de plaatsing zelf rustiger!